Jewish high-school students in Groningen 1941 - 1943
Bijlage I. bij: ‘Vanwege teruglopende leerlingenaantallen’. Joodse scholen in Groningen, 1941-1943 in: Stad en Lande 2024 - 3.
Deze lijst is (en blijft) in bewerking. Voor evt. correcties, toevoegingen, enz. houd ik me zeer aanbevolen: alderik@xs4all.nl
Philippus Behr, Heerestraat 95 te Groningen; Groningen 1 september 1926 - ? overleeft de oorlog
Marcus (Max) ten Brink, Britanniakade 37 te Oude Pekela; Dalen 4 augustus 1924 - Auschwitz 30 april 1943
Abraham Gans, Boven Oosterdiep 31 te Veendam; Veendam 29 september 1927 - Auschwitz 19 februari 1943; aspirant-leerling RHBS Veendam
Hendrina Miriam (Rini) Goudsmit, Wassenberghstraat 29 te Groningen; Groningen 23 juli 1926 - Jerusalem (Is.) 26 augustus 1997
Lea Rebecca van der Hak, Zuiderdiep 116a te Groningen; Groningen 21 september 1928 - Sobibor 26 maart 1943
Magdalena (Magda) Hamburger, Sportterreinstraat 57 te Hoogezand; Roermond 17 juni 1927 - Auschwitz 20 februari 1943
Levie van Hoorn, Hoofdweg A143 te 't Zandt; 't Zandt 5 oktober 1927 - Auschwitz 28 februari 1943
Benjamin Andries Jacobs, Folkingestraat 37 te Groningen; Groningen 4 april 1929 - Sobibor 16 juli 1943
Henriëtte Jacobs, Brugstraat 25a te Groningen; Groningen 14 februari 1925 - Sobibor 28 mei 1943; leerling MHBS
Moritz van der Klei, Westersingel 49 te Appingedam; Appingedam 15 oktober 1927 - Auschwitz 28 februari 1943;
Gerda Krammer, Oude Boteringestraat 11a te Groningen; Groningen 24 februari 1927 - Sobibor 5 maart 1943; leerling MHBS
Manuel Philip Menco (Minco), Taco Mesdagstraat 37 te Groningen; Groningen 21 september 1927 - Groningen 8 juli 1994
Sieny Sebilla Estella Menco (Minco), Taco Mesdagstraat 37 te Groningen; Groningen 24 November 1928 - California, USA, nog in leven
Ruth Hilde Mischel, Nassauplein 28b te Groningen; Berlin / Berlijn 2 februari 1927 - ???; woont in bij Robert Fried & Ilie Diacionide, leraren Duits en Frans op resp. de Joodse ULO en het Joods Lyceum maar is niet geregistreerd op de woningkaart. Eerder woonachtig in het Nederlands Israëlitisch Weeshuis aan het Rapenburg te Amsterdam; op 13 april 1945 bevrijd uit een trein van Bergen-Belsen naar Theresienstadt. zie ook: Joods Historisch Museum
Carel Samuel Nathans, Rolderstraat 109 te Assen; Assen 30 januari 1924 - Auschwitz 9 februari 1944; leerling Stedelijk Gymnasium Assen
Herman Nieweg, Koestraat B544 te Farmsum; Delfzijl 11 juni 1924 - Sobibor 20 maart 1943; leerling RHBS te Appingedam
Jakob Oudgenoeg, Schreiershoek 369 te Leek; Leek 17 juli 1927 - Auschwitz 28 februari 1943
Samuel Stoppelman, Jan Lutmastraat 15 te Groningen; Groningen 15 augustus 1929 - Sobibor, 28 mei 1943
Abraham Velleman, Peizerweg 46 te Groningen; Groningen 16 oktober 1926 - Auschwitz 28 februari 1943
Bertha Hanne de Vries, Peizerweg 81b te Groningen; Appingedam 22 september 1926 - Auschwitz 15 december 1942
Rosa Vromen, H.W. Mesdagstraat 79a te Groningen; Groningen 29 augustus 1927 - Auschwitz 31 juli 1944; leerling MHBS; vertrekt in april 1943 naar Amsterdam.
Philip Wallage, Rademarkt 22a te Groningen; Groningen 12 juli 1927 - Sobibor 26 maart 1943
Nora Weinberg, Petrus Campersingel 149a te Groningen; Groningen 22 mei 1929 - Auschwitz 12 februari 1943
Henny Martha Wijnberg, Alexanderstraat 14 Groningen; Groningen 26 februari 1925 - Auschwitz 12 februari 1943
Shulamith (Salla) Zimet, Folkingestraat 29a te Groningen; Berlijn/Berlin 12 januari 1929 - Israël, november 2006; overlevende van verschillende kampen.
leerlingen der voorbereidende klasse 1942
Aron Jacob Akker, Broerstraat 8 te Appingedam; Appingedam 23 december 1929 - Auschwitz 12 februari 1943
Fanny Dasberg, Sint Jansstraat 15b te Groningen; Leeuwarden 8 februari 1931 - Ein Ha Natziv (Is.), 8 december 2018; dochter van opperrabijn Dasberg
Jakob Hamburger, Sportterreinstraat 57 te Hoogezand; Aalten 29 januari 1930 - Auschwitz 12 februari 1943
Hermi van Hasselt, Van Heemskerkstraat 29a te Groningen; Slochteren 1 augustus 1928 - Auschwitz 12 februari 1943; dochter van schoolhoofd Simon van Hasselt
Kurt Alfred Kuhn, Taco Mesdagstraat 37 te Groningen; Mannheim 21 mei 1928 - Sobibor 23 juli 1943; vanaf 11 oktober 1939 in huis bij Bartha Henriëtte Menco-Denneboom in Groningen; december 1942 naar Amsterdam
Martha Simons, Knijpslaan E402 (nu: 57) te Kolham; Sappemeer 26 augustus 1929 - Sobibor 23 april 1943
Sieny Menco (r) en Sari Magnus (l) in Groningen 1942 (c) USC Shoah Foundation
leerlingen der klasse 4 U.L.O.
Carolina Akker, Broerstraat 8 te Appingedam; Aalten 23 januari 1927 - Auschwitz 12 februari 1943
Sallo Bloemendal, Gassingel 18 III te Winschoten; Winschoten 28 april 1927 - Sobibor 20 maart 1943
Solomon Eleazer Lifschitz, Melkweg 26 te Groningen; Groningen 13 maart 1923 - Auschwitz 30 september 1943 (voorheen middelbare landbouwschool)
Sarina Veldman, J.A. Feithstraat 15 te Groningen; Groningen 26 augustus 1926 - Auschwitz 19 februari 1943
Reconstructie uitgesloten middelbare scholieren Groningen niet op de lijst / reeds weggevoerd / in onderduik (onder voorbehoud)
Abraham de Beer, Zuiderlaan 27 te Sappemeer; Hoogezand 17 december 1925 - Auschwitz 14 augustus 1942, leerling RHBS Sappemeer
Kaatje Benninga, Torenweg 13a te Warffum; Eenrum 9 mei 1926 - Auschwitz 28 september 1942
Nico Cohen, Oosterdiep A70 te Wildervank; Wildervank 25 oktober 1925 - Auschwitz 28 februari 1943, leerling RHBS Veendam
Simon Adolf Goslinkski, Groningen; Groningen 25 april 1927 - Midden Europa 13 maart 1943; leerling RHBS Groningen
Bert Gerhard van Haren; Middelstum; Middelstum 4 maart 1925 - Auschwitz 30 september 1942; leerling HandelsHBS Groningen
Tina Hartog, Troelstralaan 47 te Groningen; Groningen 13 september 1925 - Sobibor 28 mei 1943; leerling MHBS
Milly Krammer, Oude Boteringestraat 11a te Groningen; Groningen 24 maart 1924 - Sobibor 5 maart 1943 ; leerling MHBS Groningen; vermoedelijk eindexamen in 1942.
Mozes de Levie, Wartburgstraat 265 te Oude Pekela, Oude Pekela 5 januari 1922 - Monowitz 31 januari 1942; leerling RHBS Veendam. vermoedelijk eindexamen 1942
Nanny Sari Louise Magnus, Groningen 10 juni 1928 – California, USA, vermoedelijk nog in leven; oktober 1942 ondergedoken in Groningen.
Salomo Neerduin, Oude Schans 25 te Delfzijl; Groningen 25 november 1925 - Fürstengrube 27 juli 1943; leerling RHBS Appingedam
Maurits Herman Nieweg, Dijkstraat 36 te Appingedam; Appingedam 26 mei 1926 - Sobibor 20 maart 1943; leerling RHBS Appingedam zie ook: onderzoek leerlingen Appingedam
Nico Ies Polak, Boven Oosterdiep 83 te Veendam, Veendam 19 november 1922 - Sobibor 21 mei 1943leerling RHBS Appingedam; vermoedelijk eindexamen 1942
Leo van der Reis, Kraneweg 18 te Groningen; Groningen 30 oktober 1926 - San Fransisco, CA, USA, 1 maart 2013; leerling Stedelijk Gymnasium Groningen; overleeft Bergen-Belsen
Betty Simmeren, Heerestraat 80 te Groningen; Groningen 6 oktober 1927 - Auschwitz 19 oktober 1942
Abraham Gerson Stoppelman, Folkingestraat 12 te Groningen; Groningen 7 oktober 1925 - Auschwitz 30 november 1942; leerling RHBS Groningen
Jules David Vos van Coevorden, Van Starkenborghstraat 9a te Groningen 20 april 1925 - Auschwitz 12 oktober 1942; leerling Stedelijk Gymnasium Groningen
Renée Weinberg, Gelkingestraat 13 te Groningen; Groningen 31 augustus 1925 - Auschwitz 19 oktober 1942; leerling Stedelijk Gymnasium Groningen
Sophie Wilhelmina West, Kerkstraat 62 I te Veendam; Veendam 1 augustus 1927 - Auschwitz 12 februari 1943; leerling RHBS Veendam
Uitgesloten leerlingen RHBS Assen
Benjamin (Benno) Hartog ten Berg; Varkensmarkt 1a te Assen; Assen 4 juli 1924 - Auschwitz, 30 september 1942
Anthonie Kropveld; Plataanweg 12 te Assen; Assen 1 juli 1926 - Laurahütte 10 april 1944
Frederika Mathijsse, Parkstraat 7 te Assen, Assen 14 oktober 1923 - Amsterdam 4 oktober 1988. Dochter van gymnastiekdocent Simon Mathijsse. Overleeft internering in Westerbork en ? en wordt econome. Zie persoonskaart Amsterdam
Jakob Meijer, Groningerstraat 27 te Assen; Assen 15 april 1923 - Auschwitz 30 september 1942
Sara Johanna Meijer, Huis B8 te Gieten 3 september 1927 - Auschwitz 8 oktober 1942
Salomon Meijer, Huis B8 te Gieten; Gieten 21 juni 1926 - Auschwitz 26 september 1942
Leo van Oosten, Kloosterstraat 5 te Assen, Assen, 19 mei 1926 - Auschwitz 30 september 1942
Simon Polak, Paul Krugerstraat 8 te Assen; Sleen 7 maart 1926 - Auschwitz augustus 1942
NB. alle zes de jongens werken als loopjongen / koerier voor de lokale Joodse Raad van Assen [DrA. T. 436 - I. 1, map 4]
Van de 12 leerlingen die werden uitgesloten van de Handels-HBS (nu: Werkman Lyceum) zijn van 11 de namen niet bekend, al staan ze vermoedelijk wel in de lijsten hierboven. Er moeten 55 plus 6 = 61 leerlingen op het Joods lyceum hebben gezeten, in de hierboven gereconstrueerde lijsten staan er in totaal 57. 4 Van hen keren terug uit de kampen, 10 overleven de oorlog.
Uitgesloten leerlingen Ambachtsschool Groningen
Joseph Colthof, Leeuwarden 6 november 1926 – Auschwitz
27 april 1943 [klas 1 schilderen]
Ludwig
Gans, Emden 19 september 1926 – Midden Europa 31 maart 1944 [klas 1
electro-montage]
Peter
Gerson, Oldenburg 23 juni 1925 – Rehovot (Is.) 6 december 2014 [klas 2
electro-montage]
Samuel Maurits (Sally)
de Groot, Groningen 14 december 1926 – Auschwitz 10 oktober 1942 [klas 1 kleermaken]
Horst
Kohls, Moeskersgang 4 te Groningen; Berlin/Berlijn 15 juni 1924 – Sobibor 16 juli 1943 [klas 1
electro-montage]
Mozes
Troostwijk, Groningen 15 december 1926 – Auschwitz 31 januari 1943 [klas 1
kleermaken]
Ernst Wolff, Waterhuizenweg 26, Haren (Gr.); Aurich, 19 februari 1924 – Nazareth (Is.) 13
januari 2021 [klas 2 timmeren]
Uitgesloten
leerlingen Industrieschool voor meisjes, Kruitlaan
Lena Jet
Gosschalk, Groningen 2 mei 1926 – Auschwitz 20 oktober 1942 [klas 4 tweejarige
dagschool]
Sara Gosschalk, Groningen 7 augustus 1926 – Auschwitz 7 oktober 1942 [klas 4 tweejarige dagschool]
Niet
toegelaten tot de cursus van 1941:
(Ursula)
Hertha de Vries, Templin (Brandenburg) 2 mei 1923 – Hamburg 21 juni 2016
[leerlinge middagcursus]
Hanna Binheim, Hannover 26 oktober 1926 – Danville (CA)
24 april 2020
Wilhelmina Esther Nieweg, Folkingestraat 11 te Groningen, Groningen 8 augustus 1927 –
Auschwitz 19 februari 1943
Gisela
Gertrud Wolff, Oranjestraat 24 te Winschoten; Aurich 29 december 1926 – Sobibor 20 maart 1943
Joodse leerlingen Instituut voor Doofstommen Guyotplein
Meijer Bernardus Gosschalk, Folkingestraat 33 te Groningen; Groningen 1 september 1931 – Auschwitz 29 oktober 1942
Leo Louis Monasch, Groningen 30 september 1936 –
Auschwitz 19 oktober 1942
Bernd Jürgen Kywi, Hochlarmark (D) 6 oktober 1921 –
Auschwitz 1 oktober 1944
Joodse leerling blindeninstituut Haren Rijksstraatweg
Uitgesloten leerling Meisjes-HBS Groningen
Tina Hartog (zie hierboven)
Henriëtte Jacobs (zie hierboven)
Gerda Krammer (zie hierboven)
Millie Krammer (zie hierboven)
Annie (Ans) Leontine Willy Polak, Van Houtenlaan 52 te Groningen, Amsterdam 21 mei 1924 - 2 april 2023; dochter van filosoof Leo Polak. Gaat na zijn dood in december 1941 naar Amsterdam en bezoekt het Joods Lyceum te Groningen niet. Krijgt na de oorlog niet alsnog een diploma.
Rosa Vromen (zie hierboven)
Uitgesloten leerlingen Rijks-HBS Groningen Grote Kruisstraat
Simon Adolf Goslinski (zie hierboven)
Abraham Gerson Stoppelman (zie hierboven)
Niet
toegelaten tot de cursus van 1941:
Nanny Sari Louise Magnus (zie hierboven)
Leerlingen
Stedelijk Gymnasium, Turfsingel
Leo van der Reis (zie hierboven)
Frouwke
Sanders, Eerelmanstraat 9a te Groningen; Groningen 21 mei 1926 – onbekend 28 februari 1945
Helena Commy Sanders, Eerelmanstraat 9a te Groningen; Groningen 24 mei 1929 – Auschwitz 7
juli 1944
Jules David Vos van Coevorden (zie hierboven)
Renée Weinberg (zie hierboven)
Frouwke Sanders blijft ook na 1 september 1941 op het gymnasium, haar zusje Helena Commy gaat daar vanaf september 1942 naartoe. In april 1943 wordt het hele gezin alsnog op transport gesteld. Gymnasiast Leo van der Reis wordt met vader Maurits, huisarts te Hoogkerk en docent gezondheidsleer voor meisjes op het Joods lyceum, naar Westerbork afgevoerd. Het gezin overleeft de Shoah maar keert niet terug naar Groningen. Leo wordt geriater in California.
Bronnen
Appel, F. (e.a.) (2018). De Asser Rijks HBS / MMS. Tussen Dr. Nassau en Dr. Nassau College. Assen: Van Gorcum
Drents Archief (DrA.) Toegang (T.) 436 (Nederland Israelitische Gemeente te Assen - 1870 - 1980 Inventarisnummer (I.) 1: De joodse rad, 1942.
DrA. 893 (Archief van de rector van het Gymnasium Assen, 1852 - 1964 (1969)) I. 33-34: Ingekomen en minuten van verzonden stukken, alfabetisch op geadresseerde/afzender, gedeeltelijk op trefwoord 1932 - 1943.
DrA. T. 969 (Secretarierarchief Gemeente Assen 1910 - 1965) I. 3196: Stukken betreffende onderwijs aan joodse kinderen, 1941 - 1950
Groninger Archieven (GrA). T. 55 (Rijks Hogere Burgerschool te Sappemeer) I. 159-160: Lijsten van de namen der leerlingen, volgens klas / volgens woonplaats van de cursussen 1938/39 - 1942/43
GrA T. 683 (Rijks Hogere Burgerschool te Veendam 1908 - 1991) I. 48: Stukken betreffende uitvoering van een maatregel om joodse leerlingen te verbieden de school na 1 september 1941 te bezoeken.
GrA T. 1101 (Rijks Hogere Burgerschool te Appingedam 1917 - 1968) I. 95: stukken betreffende de uitvoering van de maatregel van de Duitse autoriteiten joodse leerlingen te verbieden de school na 1 september te bezoeken.
GrA T. 1446 (Praedinius Gymnasium) I. 28 & 29; 48; 57 & 58; 76-78: Ingekomen stukken en afschriften van uitgegane stukken 1941-1943; Ingekomen mededelingen van het gemeentebestuur 1940 – 1941; Cursusbijzonderheden 1941 – 1943; Dagboek van het gymnasium: mededelingen voor en door docenten en rector 1939 - 1951.
GrA. T. 1568 (Middelbare Meisjesschool, Hogere Burgerschool voor Meisjes (Thorbeckecollege) en H.N. Werkmancollege, (1872) 1897-2013) I. 503: Registers van de leerlingen van het H.B.S. voor meisjes, 1872 - 1978
GrA. T. 1861 (Gemeentebestuur van Groningen 1916 – 1965) I. 648: Inrichting van scholen voor leerlingen van Joodse bloede (Kleuterschool, lagere school, Ulo-school en lyceum); Restitutie van te dezer zake door de gemeente gemaakte kosten.
GrA T. 1754 (Koninklijk Instituut voor doven 'H.D. Guyot' (1911 - 1991)) I. 318: Ingevulde vragenlijsten m.b.t. eventuele Joodse afstamming van leerlingen, 1941.
Historisch Archief Midden Groningen (HAMG) T. SL01.001 (Archief van het van het gemeentebestuur van Slochteren 1808-1939) - I. 173: verblijfsregisters bevolking 1921 - 1939
Staat van het Gymnasium bij het begin van de cursussen 1941 t/m 1944 (archief Praedinius Gymnasium, niet gedeponeerd);
USC Shoah Foundation - Visual History Archive: Sari Melles (-Magnus) oral history - interview code 5248 Sari Melles - Testimony | VHA (usc.edu)
voormalige zeevaartschool, Violenstraat 2, Groningen. bron: Beeldbank Groningen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten